در مقالات قبلی در رابطه با تعمیرات ماینر صحبت کردیم و شما با ساختار ماینرها آشنا شده و علت ایراد و نحوه عیب یابی و تعمیر ماینر S9j را یاد میگیرید. دستگاههای ماینر کار پردازش و محاسبات بسیار حرفهای را انجام میدهند و به طور شبانه روز روشن هستند.
دستگاه ماینر در یک فارم حرارت زیادی تولید میکند و همین امر باعث خرابی آن میشود همچنین نوسان برق و آسیبهای شبکهای در نرمافزار دستگاه ماینر نیز ممکن است به آن آسیب وارد کند. در این بخش به نحوه عیبیابی و تعمیر هش برد ماینر خواهیم پرداخت.
عیب یابی و تعمیر هش برد S9j
اقدامات لازم پیش از تست هش برد
دستگاه ماینر به دلیل روشن بودن مداوم و قرار گرفتن در کنار خنک کنندهها به سرعت دچار گرد و خاک و سولفاتگی میشود که این مشکل باعث زیاد شدن گرمای چیپها و هش بردها میشود.
قبل از تست و عیبیابی و تعمیر هش برد S9j ابتدا باید هش بردها را از هر نوع گرد و خاک آلودگی و سولفاته شدن برطرف کرد زیرا این مشکل میتواند روی عملکرد هش بردهای ماینر تاثیر بگذارد به همین خاطر بسیار حائز اهمیت است.
برای این کار از دستگاهی به نام اولتراسونیک (Ultrasonic) استفاده میشود.
هش برد S9j را به مدت 20 دقیقه در اولتراسونیک قرار دهید تا این دستگاه با ایجاد نوسان سریع امواج صوتی لایهی کثیفی گرد و خاک و هر چیزی که روی سطح چسبیده است را از روی هش برد S9j جدا کند.
بعد از شست و شو و خنک شدن هش بردها آنها از نظر ظاهری (visual check) بررسی کنید برای این کار ابتدا باید هش برد S9j سالمی که هم ورژن آن باشد را در اختیار داشته باشید تا از نظر قطعات با هش برد مورد تست مقایسه شود که اگر قطعهای از هش برد S9j کم بود یا ظاهر قطعهای شکلش تغییر کرده بود دوباره آن قطعه را دمونتاژ یا تعویض کرد.
نکته مهم در انجام visual check این است که بیشترین قطعاتی که در هنگام فرایند باید بررسی شود خازنها و مقاومتهای کنار هشبرد است حتی یک مقاومت به ظاهر ساده میتواند دلیلی بر خطاهایی همچون asic number و یا asic 0 شود. پس میتوان گفت visual check یکی از مهمترین اقدامات فرایند هش برد است.
بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع دستگاه ماینر
تست ورودی تغذیه و چک کردن ظاهری ورودیهای هش برد
در تعمیر هش برد S9j اطلاعاتی که پردازش کرده را به کنترل برد انتقال میدهد. برای انجام پردازش احتیاج به ولتاژ 12 ولت دارد که از طریق پاور دریافت میکنند که این انتقال توسط کانکتور تغذیه به هش برد انجام میشود.
به دلیل کارکرد مداوم ماینر در طول شبانه روز ممکن است این کانکتور در طول زمان دچار خرابی یا سولفاته شدن شود که به صورت ظاهری قابل مشاهده است در صورت مشاهده هر نوع تغییر ظاهری کانکتورها باید تعویض گردد.
در بعضی مواقع ممکن است در هنگام تعمیر هش برد S9j کانکتور تغذیه به طور ظاهری ایرادی نداشته باشد اما در مدار پایههای آن دچار مشکل اتصال کوتاه شده باشد که در هنگام تست باعث خاموش ماندن کنترل برد میشود. ممکن است این مشکل از قطعهی دیگری در مسیر تغذیه باشد که در مطالب پیش رو کامل توضیح داده خواهد شد.
یکی دیگر از ورودیهای مهم هش برد S9j کانکتور دیتا هست که وظیفهی انتقال اطلاعات از هش برد به کنترل برد را دارد در صورت خرابی و یا سولفاته شدن پایههای آن در هنگام تست ممکن است با خطاهایی چون PIC FLASH ADDER و asic 0 روبرو شوید. که در صورت مواجه شدن با این مشکل برای تعمیر هش برد S9j سولفاتگی را از بین برده و برد را دوباره تست کنید.
خطای PIC FLASH ADDER
خطای PIC FLASH ADDER میباشد این خطا علتهای زیادی دارد
- مشکل کابل دیتا
- مشکل سولفاته شدن یا خرابی کانکتور دیتا هش برد یا کانکتور دیتای کنترل برد
- مشکل خرابی یا برنامهی قطعه PIC هش برد
- مشکل خرابی ترنسیور هش برد
- سولفاته شدن یا نبودن و یا ایراد در کارکرد قطعات پشت کانکتور دیتا
که همه این موارد باید بررسی شود و از سالم بودن آن اطمینان حاصل شود
حل مشکل PIC
در ابتدا توضیح مختصری در مورد PIC میدهیم.
PIC مهمترین بخش هش برد میباشد که نقش پردازندهی هش برد را بر عهده دارد.
واژهی PIC مخفف programmable interface controllerمیباشد که به معنای کنترل کنندههای قابل برنامه نویسی هستند. یک میکروکنترلر شامل بخشهای زیر است .
- پردازندهی داخلی cpu
- پورت ورودی و خروجی i/o
- حافظه memory organization
- مبدل آنالوگ دیجیتال a/d
- تایمر کانتر Timer / counter
- وقفه interrupt
- ارتباط سریال serial communication
- نوسانگر oscillator
- ماژول CCP
- PICدارای قابلیت EEPROM میباشد.
EEPROM یک نوع دیگر از حافظه است این حافظه اطلاعاتی که در حین اجرای برنامه تولید میشود را ذخیره میکند این اطلاعات فقط از لحاظ الکتریکی پاک میشود و این مقادیر در PIC حفظ میشود.
در زیر تصویری از PIC هش برد S9j را مشاهده میکنید.
برای حل این مشکل و تعمیر هش برد S9j قطعه PIC را با استفاده از پروگرامر TNMپروگرم کنید. توجه داشته باشید حتما برای پروگرم کردن از برنامه هم ورژن همان هش برد و یا با همان PIC هش برد هم ورژن جا به جا کنید.
در زیر بلوک دیاگرام pic16f1704 را مشاهده می کنید.
پروگرم کردن هش برد S9j با استفاده از دستگاه پروگرامر TNM
برای پروگرم کردن هش برد S9j ابتدا باید هش برد را به دستگاه TNM متصل کرد.
برای این کار نیاز به 6 عدد جامپر داریم که همانند تصویر زیر به TNM متصل میشود.
سپس با توجه به رنگ های جامپرها آنها را همانند تصویر زیر به هش برد متصل میکنیم (در هنگام متصل کردن جامپرها حتما به جایگاه و رنگها توجه شود)
بعد از متصل کردن هش برد به TNM، نرمافزار مربوطه را نصب کرده و اجرا کنید که همانند تصویر زیر قابل مشاهده است.
برای پروگرم کردن ابتدا هش برد سالم را متصل کرده و از آن READ گرفته میشود
سپس هش برد S9j مورد نظر را متصل کرده و برای پروگرم کردن ابتدا گزینهی Device را انتخاب کنید پنجرهی باز شده گزینهی Edit auto Sequence را انتخاب کنید همانند تصویر زیر
سپس گزینههایی که در پنجره باز شده مشاهده میکنید انتخاب کرده و OK را انتخاب کنید همانند تصویر زیر
در مرحلهی بعد باید نوع قطعهی PIC را مشخص کنید برای این کار با استفاده از دو گزینه میتوان انجام داد
اولی با استفاده از گزینهی Detect که به صورت اتومات پارت نامبر قطعهی مورد نظر را پیدا میکند
و دومین روش انتخاب گزینهی Select میباشد که بعد از انتخاب این گزینه پنجرهای همانند تصویر زیر مشاهده میکنید.
همانطور که مشاهده میکنید در قسمت Search با وارد کردن پارت نامبر قطعه مورد نظر آن را انتخاب کرده سپس گزینهی load را انتخاب کنید و فایلی که از هش برد سالم قبلا read گرفتهاید را انتخاب کنید
فرمت و حجم فایل مورد نظر را در تصویر زیر مشاهده میکنید.
در مرحلهی آخر گزینهی Auto را انتخاب کرده تا هش برد مورد نظر پروگرم شود.
حل مشکل ترنسیور در تعمیر هش برد S9j
ترنسیور وظیفهی انتقال دیتا به PICرا بر عهده دارد
برای حل مشکل باید قطعه را از لحاظ ولتاژی بررسی کنید برای این کار باید با هش برد سالمی مقایسه کنید اگر مشکلی وجود داشت آن را تعویض کنید توجه داشته باشید که تغذیهی ترنسیور از 2 رگولاتور بلوک اول و آخر تامین میشود
به این صورت که با 2 پایهی چپ و راست بالای ترنسیور ولتاژ ۳.۳ ولت و 2 پایهی چپ و راست پایینی ولتاژ ۱.۸ ولت میدهد
تصویری از قطعهی ترنسیور را در زیر مشاهده میکنید.
خطای asic 0 در تعمیر هش برد S9j
برای حل این مشکل باید با visual check دقیق از بودن و سالم بودن مونتاژ قطعات اطمینان حاصل کنید
در مرحلهی بعدی به سراغ تغذیهی هش برد S9j رفته و قسمت تغذیهی هش برد را با هش برد سالم چک اهم و ولتاژ کنید.
معمولا بیشترین مشکل به تغذیه و قطعات اصلی یعنی ماسفتها (شمارهی 1 ) رگولاتور اصلی (شمارهی 2) و در مواردی درایور (شمارهی ۳) برمیگردد که با تست چک کردن و تعویض آنها مشکل حل میشود.
در تصویر زیر تغذیهی هش برد S9j را مشاهده میکنیم.
تست ترانزیستور ماسفت
ترانزیستورهای ماسفت دارای 3 پایه به نامهای گیت gate و درین drain و سورس source میباشند و همچنین این ترانزیستورها دارای 2 نوع با نامهای ماسفت کانال P و کانال N شناخته میشوند.
مولتی متر خود را روی حالت تست دیود قرار دهید و پرآبهای مولتی متر را به صورت تصادفی روی پایههای ترانزیستور ماسفت قرار دهید هنگام اتصال پرابها به پایههای ماسفت 2 حالت وجود دارد که یا روی مولتی متر عددی نمایش داده میشود که به معنی راه دادن ماسفت است یا اینکه ماسفت راه نمیدهد و روی مولتی متر عبارت OL در برخی از مولتی مترها عدد 1 نمایش داده میشود با جابهجا کردن پر ابهای مولتی متر 2 پایهای از ماسفت را پیدا کنید که هنگام اتصال پرابهای مولتی متر به این 2 پایه عدد روی مولتی متر نمایش داده شود
این 2 پایه پایههای درین و سورس ماسفت هستند و پایهی دیگر که پراپ به آن متصل نیست گیت میباشد. بنابراین پایهی گیت را پیدا کردیم و در ادامه منظور از پایههای نامعلوم پایههای درین و سورس است.
حالا پراب قرمز مولتی متر را به گیت متصل کنید و پراپ سیاه را به یکی از پایههای نامعلوم و سپس به پایهی نامعلوم دیگر وصل کنید ( ماسفت روشن میشود )در ادامه 2 پراپ مولتی متر را به 2 پایهی نامعلوم درین و سورس متصل کنید و سپس جای پرآبها را عوض کنید (با هم جابهجا کنید) اگر در هر 2 حالت روی مولتی متر عددی نشان داده نشد از نوع کانال N میباشد و در غیر این صورت ماسفت از نوع کانال P میباشد.
هر 3 پایهی ماسفت را اتصال کوتاه کنید تا ماسفت خاموش شود پراب ها مولتی متر را روی پایههای نامعلوم گذاشته تا عددی روی مولتی نمایش داده شود. اگر عددی مشاهده نکردید پرآبها را برعکس کنید تا روی مولتی متر 1 عدد نشان داده شود در ترانزیستورهای کانال N پایهای که پراب قرمز به آن متصل است پایهی سورس میباشد و پایهای که پراب سیاه به هم متصل است درین میباشد.
در ترانزیستور کانال P پایهای که پراب قرمز به آن متصل است پایهی درین میباشد و پایهای که پراب سیاه به آن متصل است سورس میباشد بنابراین نحوهی تشخیص پایههای ترانزیستور ماسفت به این صورت بود که ابتدا پایهی گیت را پیدا کردیم سپس نوع ماسفت را تشخیص دادیم و در نهایت پایههای درین و سورس را پیدا کردیم.
تست سلامت ماسفت در هر 2 حالت انجام میشود
در حالتی که ماسفت خاموش است و در حالتی که ما سفت روشن است
تست ماسفت در حالت خاموش
ابتدا باید 3 پایهی ماسفت را اتصال کوتاه کرده تا مطمئن شوید ماسفت خاموش است ادامه پراپهای مولتی متر را به صورت تصادفی به پایههای درین و سورس متصل میکنیم سپس جای پرابها را با هم جابهجا میکنیم و در دو حالت مقدار نمایش را داده شده روی مولتی متر را بررسی میکنیم در یک حالت باید عبارت OLیا عدد 1 که به معنی اتصال باز یا راه ندادن اسفت است نمایش داده شود و در حالت دیگر باید یک عدد نمایش داده شود که به معنی راه دادن است در این شرایط ماسفت سالم است و در غیر این حالت مثلا راه دادن ماسفت در هر 2 حالت خراب است.
تست ماسفت در حالت روشن
در ابتدا باید ماسفت را روشن کنید برای این کار اگر ماسفت از نوع کانالN باشد پراب سیاه مولتی متر را به پایهی سورس و پراپ قرمز را به پای گیت متصل کنید تا روشن شود و اگر ماسفت از نوع کانال P باشد پراب قرمز را به پایهی سورس و پراپ سیاه را به گیت متصل کنید فقط یک تماس کوتاه بین پر ابها و پایهها کافی است.
فقط دقت کنید که پس از روشن کردن ماسفت پایههای آن اتصال کوتاه نشوند یا دست شما با پایهها تماس پیدا نکند چون باعث خاموش شدن ماسفت میشود حالا در همین حالت که ماسفت روشن شده است پراپ های مولتی متر را به پایههای درین و سورس متصل کنید و سپس جای پراب ها را عوض کنید در هر دو حالت باید عدد روی مولتی متر نشان داده شود.
به عبارت دیگر باید در هر دو حالت پایهها راه بدهند حالا اگر پایههای ماسفت را اتصال کوتاه کنید خاموش میشود و پایههای درین و سورس مانند حالت تست خاموش که در بالا گفتیم باید دریک حالت راه بدهند و در یک حالت راه ندهند در این شرایط ماسفت سالم است
در زیر تصویری از بلوک دیاگرام ماسفت را مشاهده میکنیم.
تست رگولاتور
رگولاتور یک قطعهی تثبیت کنندهی ولتاژ میباشد به این صورت که یک ولتاژ متغیر به ورودی آن داده میشود و در خروجی ولتاژ کاملا تثبیت شده را انتقال میدهد
برای تست رگولاتور نیاز به دیتاشیت قطعه است که طبق نقشه و دیتاشیت آن پایهی ولتاژ ورودی پایهی گراند و پایهی ولتاژ خروجی را اندازه گرفته و ولتاژ خروجی باید طبق دیتاشیت آن باشد
برای به دست آوردن ولتاژ ورودی و خروجی میبایست ابتدا ولتاژ رگولاتور هش برد سالم را اندازهگیری کنید
تصویری از بلوک دیاگرام رگولاتور هش برد S9j را مشاهده میکنید
خطای asic 0 ناشی از asic هش برد S9j
در این خطا بعد از اطمینان حاصل کردن از سالم بودن تغذیهی هش برد آيسی pic ترنسفر و قطعات پشت کانکتور به سراغ asic های هش برد S9j رفته و آنها را با استفاده از تست پوینتهای کنار asic تست میکنیم
در کنار هر asic تعدادی تست پوینت به نامهای CLK, BO, CO, RST وجود دارد که هر کدام سیگنال و فرکانس عبوری از هر asic را نشان میدهد
در تصویر زیر تست پوسنتهای هر Asic را مشاهده میکنید.
تست تست پوینتها به 2 روش انجام میشود
روش اول با استفاده از مولتی متر انجام میگیرد به این صورت که هر تست پوینت ولتاژ خاص خود را نشان میدهد با استفاده از مولتی متر آنها را اندازهگیری کنید
مقدار ولتاژ تست پوینتها در تصویر زیر مشاهده میکنیم.
سیگنال کلاک را قطعهای به نام کریستال میسازد
کریستال اسیلاتور را به صورت خلاصه میتوان اینطور تعریف کرد قطعهای میباشد که با وصل کردن تغذیه به آن یک موج با فرکانس ثابت ایجاد میکند
کریستالها بخشی از مدار اسیلاتور هستند وقتی شما کریستال به میکروکنترلر متصل میکنید در واقع مدار اسیلاتور داخلی میکروکنترلر را تکمیل میکنید و این اسیلاتور شروع به کار میکند و کلاک مورد نیاز میکرو تامین میشود
در تصویر زیر قرار گیری کریستال را در هش بر مشاهده میکنیم.
نکتهی بسیار مهم تست ولتاژ تست پوینت کلاک این است که در هر بلوک ولتاژ تست پونت CLK 0.4 بالا میرود و اگر این مقدار در بلوکی دچار خطا باشد asic خراب در آن بلوک میباشد بلوک دیاگرام کریستال اسیلاتور را در تصویر زیر مشاهده میکنید.
روش دوم با استفاده از اسیلوسکوپ انجام میشود
برای گرفتن کلاک به این صورت عمل کنید که تنظیمات دامنهی ولتاژ اسیلوسکوپ را روی 1 ولت و دوره تناوب فرکانس را روی ۵۰ نانو ثانیه قرار دهید گیره گراند اسیلوسکوپ را روی هیتسینک زیرین هش برد قرار دهید و با استفاده از پراپ سیگنال کلاک CLK هش برد را اندازهگیری کنید.
در اسیلوسکوپ سیگنال کلاک به صورت زیر مشاهده میشود.
برای گرفتن سیگنال تست پوینتهای CO , RI, BO , RST نیز به این صورت عمل میکنید که دورهی تناوب ۲۵۰ میلی ثانیه را تنظیم کنید
توجه داشته باشید که سیگنال RI توسط قطعهی ترنسیور تولید میشود و برعکس سیگنالهای CO, BO , RST CLK, از آخرین بلوک به اولین بلوک انتقال پیدا میکند
شکل موج این تست پوینت ها به صورت نمایی (تصویر زیر) در اسیلوسکوپ مشاهده میشود.
در تصویر زیر نحوهی انتقال سیگنالهای CO , RI, BO , RST CLK, را در هش برد مشاهده میکنیم رنگ سیگنالها به صورت زیر میباشد.
به این ترتیب با انجام مراحل بالا Asic خراب را میتوان پیدا کرد و با risold و reball کردن و یا تعویض آن اسیر مشکل asic 0 را حل کرد.
حل مشکل asic number
زمانی این خطا در kernel log مشاهده میشود که کنترل برد توانایی شناخت asic 63 را ندارد
به عنوان مثال خطای asic 1 را مشاهده میکنید.
این خطا نشان دهندهی آن است که یا asic 2 ایراد دارد و یا خود asic 1 و یا حتی ممکن است که چند asic جلوتر باعث شود که سیگنالها به درستی منتقل نشود
برای فهمیدن مشکل باید به دقت سیگنالهای ورودی و خروجی به asic و مقاومتها خازنهای کنار asic و رگولاتور بلوک را با استفاده از مولتی متر چک اهم و ولتاژ آنها چک شود
توجه داشته باشید که هر هش برد دارای 21 بلوک میباشد که هر بلوک دارای رگولاتور میباشد که تغذیهی ۱.۸ ولت و ۰.۸ ولت مورد نیاز هر asic را میسازد نکتهی مهم این است که پارت نامبر 7 بلوک پایینی با بلوکهای بالایی هش برد متفاوت است و باید در هنگام تعویض رگولاتور به این نکته توجه شود.
برای اینکه از سالم بودن رگولاتورها اطمینان حاصل کنید در کنار هر رگولاتور دو تست پوینت ۱.۸ ولت و ۰.۸ ولت وجود دارد که میبایست با مولتی متر چک ولت شود
در مرحلهی بعد اگر از سالم بودن قطعات مرتبط asic اطمینان حاصل کردید در آخرین مرحله اقدام به تعویض asic نمایید
در کنار هر asic تعدادی خازن ۱۰۰ نانو فاراد و ۱ میکرو فاراد وجود دارد که میبایست چک اهم و چک ولت شود که هر کدام مقدار مشخصی دارد
در تصویر زیر قطعات مرتبط asic را مشاهده میکنید.
در نظر داشته باشید که گاهی اوقات قلع سردی باعث مشکلات است که با یک بار شارژ ساده قطعات مشکل برطرف میشود.
خطای CRC error
این خطا زمانی در kernel log مشاهده میشود که کریستال به درستی فرکانس مورد نظر را تولید نکند برای حل این مشکل کافیست قطعهی کریستال را تعویض کرد تا مشکل حل شود.
خطای TEMP
این نوع خطا به 2 شکل در kernel log و Miner Status دیده میشود.
به این صورت که در kernel log خطای try temp دیده میشود و هش برد S9j ماین نمیکند و یا هش برد ماین میکند اما در Miner Status دما را 15 و یا بالای 90 نشان میدهد. که نمونهی این خطا را در تصویر زیر مشاهده میکنیم.
برای حل این مشکل باید هش برد را با برنامهی هش برد سالم هم ورژن که از قبل read گرفته شده است را پروگرم کنید همچنین این مشکل به کانکتور قطعات پشت کانکتور و یا نحوهی مونتاژ اشتباه asic نیز برمیگردد که با تعویض یا شارژ آن قطعات این مشکل حل میشود.