رله چیست ؟

در میان قطعات الکترومکانیکی رله ها کلیدهایی هستند که به صورت الکتریکی کار می کنند که مدارها را با دریافت سیگنال های الکتریکی از منابع خارجی باز و بسته می کنند. «رله‌های» تعبیه‌شده در محصولات الکتریکی به روشی مشابه کار می‌کنند. آنها یک سیگنال الکتریکی دریافت می کنند و با روشن و خاموش کردن سوئیچ سیگنال را به تجهیزات دیگر ارسال می کنند.

رله چیست؟

رله الکترومکانیکی یک کلید الکترومکانیکی ساده است. در حالی که ما از کلیدهای معمولی برای بستن یا باز کردن یک مدار به صورت دستی استفاده می کنیم، رله نیز کلیدی است که دو مدار را متصل یا قطع می کند. اما به جای کار دستی، یک رله الکترومکانیکی از سیگنال الکتریکی برای کنترل آهنربای الکتریکی استفاده می کند که به نوبه خود مدار دیگری را متصل یا قطع می کند.

به عنوان مثال، هنگامی که برای تماشای تلویزیون دکمه کنترل از راه دور تلویزیون را فشار می دهید، یک سیگنال الکتریکی به "رله" داخل تلویزیون ارسال می کند و برق اصلی را روشن می کند. انواع مختلفی از رله ها در بسیاری از کاربردها برای کنترل مقادیر مختلف جریان و تعداد مدار استفاده می شود. اگر به این موضوعات علاقمند هستید میتوانید مقاله در رابطه با طراحی برد الکترونیکی را در سایت راشا مکاترونیک پارت مطالعه فرمایید.

هر رله الکترومکانیکی از چند بخش تشکیل شده است که عبارتند از:

• بوبین الکترومغناطیس

این بخش از یک کویل سیم پیچ تشکیل شده است که با اتصال به یک جریان ضعیف خاصیت القایی به وجود می‌آورد.

• کنتاکت فلزی

این بخش از دو فلز کناتکتی مغناطیسی تشکیل شده است. با القای جریان از بوبین الکترومغناطیس به این بخش دو ورقه فلزی کناکت بهم متصل می‌شوند. این بخش به سیگنال‌های قوی‌تری متصل است. در واقع جریان برق اصلی از ین مسیر متصل می‌شود.

عملکرد رله به این صورت است که با اعمال یک سیگنال در ولتاژ‌های مختلف بسته به نوع رله (که با مشاهده نوشته روی آن مشخص است معمولا ۵ ولت یا ۱۲ ولت هستند و جریان قابل تحمل را نشان می‌دهد) عملکرد رله رخ می‌دهد. با سرچ کردن نوع رله می‌توان از ترکیب پایه ای آن مطلع شد. بخش بوبین به شکل یک کویل سیم پیچ نشان داده می‌شود. 

انواع رله به لحاظ ساختار

انواع رله الکترومکانیکی  می‌توانند در سه دسته تقسیم بندی شوند.

• نرمالی اوپن

در این نوع رله‌ها دو پایه کنتاکت در حالت عادی بهم متصل نیستند و در صورت وجود القای مغناطیسی مسیر کنتاکت بهم متصل می‌شود. مانند زمانی که می‌خواهیم یک کلید برق را متصل کنیم.

• نرمالی کلوز

در این نوع رله نیز در حالت عادی بهم متصل هستند. و با وجود جریان القایی ورقه‌های کنتاکت از هم فاصله می‌گیرند. مانند زمانی که می‌خواهیم یک جریان برق را قطع کنیم.

• حالت ترکیبی

برخی رله‌ها در قسمت کنتاکت دارای سه پایه یا ورقه هستند که یکی نرمالی اوپن و دیگری نرمالی کلوز است. با آمدن جریان القایی ورقه نرمالی کلوز باز شده و به ورقه نرمالی اوپن متصل می‌شود. به این پایه پایه common یا مشترک گفته می‌شود.  مانند وقتی که می‌خواهیم با قطع یک مسیر مسیر دیگری باز شود.

ما می توانیم از رله یا در مدار AC یا مدار DC استفاده کنیم. در مورد رله‌های AC، برای هر موقعیت صفر جریان، سیم‌پیچ رله مغناطیس‌زدایی می‌شود و در نتیجه احتمال قطع شدن مداوم مدار وجود خواهد داشت.

بیشتر بخوانید:دیاک چیست ؟

بنابراین رله‌های AC با مکانیزم خاصی ساخته می‌شوند که مغناطیس پیوسته برای جلوگیری از مشکل فوق فراهم شود. چنین مکانیزم هایی شامل آرایش مدار الکترونیکی یا مکانیزم سیم پیچ سایه دار است.

برخی رله‌ها در تعداد کانال‌های بالاتر نیز ساخته می‌شود.

انواع رله به لحاظ ولتاژ و جریان

رله‌ها بسته به کاربرد برای جریان‌‌های مختلف ساخته می‌شوند. از کم جریان تا برخی رله‌ها برای استارت خودرو که در چند لحظه ولتاژ و جریان بالا را تحمل می‌کند.

کاربرد‌های رله الکترومکانیکی

رله ها علاوه بر عملکرد به عنوان کلی الکتریکی، برای محافظت از سیستم الکتریکی و به حداقل رساندن آسیب به تجهیزات متصل به سیستم به دلیل جریان/ولتاژ بیش از حد استفاده می شوند. که به وسیله آن میتوان از خراب شدن و نیاز به تعمیرات برد الکترونیکی جلوگیری کرد. رله به منظور حفاظت از تجهیزات متصل به آن استفاده می شود.

اینها برای کنترل مدار ولتاژ بالا با سیگنال ولتاژ پایین در برنامه های کاربردی تقویت کننده های صوتی و برخی از انواع مودم استفاده می شوند.

موارد کاربرد رله

از برخی موارد استفاده رله‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• چراغ راهنمایی رانندگی
• سیستم های کنترل روشنایی
• مخابرات
• کنترل کننده های فرآیند صنعتی
• کنترل ترافیک
• کنترل درایوهای موتور
• سیستم های حفاظتی سیستم های برق
• رابط های کامپیوتری
• خودرو
• لوازم خانگی

جمع‌بندی

این این مقاله به سوال رله چیست پاسخ دادیم و بررسی کردیم که یک رله الکترومکانیکی از چه ساختاری بهره‌مند است و چگونه کار می‌کند. با درک بهتر از ساختار و عملکرد رله می‌توان از آن در طراحی انواع برد الکترونیکی بهترین بهره را برد.